Ngân hàng Trung ương Canada tuần trước đột ngột nâng lãi suất thêm 1%.
Khi lạm phát ngày càng cao và nhiều doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng dự báo lạm phát còn kéo dài, hội đồng thống đốc quyết định sẽ tiến tới nâng lãi suất mạnh hơn nữa
Hội đồng thiết lập chính sách của ngân hàng trung ương Canada tuyên bố.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tháng trước cũng nâng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản (0,75%), mạnh nhất gần 30 năm. Cơ quan này được dự báo còn mạnh tay hơn trong tháng này. Ngân hàng Trung ương Philippines tuần trước cũng bất ngờ nâng lãi thêm 0,75%.
Lạm phát tăng tốc ở nhiều nền kinh tế từ đầu năm 2021, do nhu cầu hàng hóa tăng mạnh trong bối cảnh nguồn cung thiếu hụt do COVID-19. Khi ấy, các ngân hàng trung ương hy vọng khi các nền kinh tế mở cửa trở lại và các tuyến đường vận chuyển thông thoáng, mọi chuyện sẽ dần trở lại “như cũ”.
Tuy nhiên, kịch bản đó đã không xảy ra. Cuộc chiến ở Ukraine càng khiến tình hình thêm căng thẳng, khi làm gián đoạn nguồn cung dầu và lương thực. Các nhà hoạch định chính sách toàn cầu vì thế bắt đầu phải có những chính sách mạnh tay hơn để cải thiện tình hình.
Ít nhất 75 ngân hàng trung ương đã quyết định nâng lãi suất trong năm nay. Vì các nước khó can thiệp để kiềm chế giá năng lượng, họ chỉ còn cách tăng chi phí đi vay để kéo giảm tiêu dùng và kinh doanh, tạo cơ hội cho nguồn cung bắt kịp nhu cầu. Từ đó, lạm phát sẽ hạ nhiệt.
Khi lãi suất tăng vọt trên khắp thế giới, tiền rẻ nhiều năm qua giờ trở nên đắt đỏ. Điều này làm dấy lên lo ngại trong giới đầu tư rằng kinh tế toàn cầu có thể tăng trưởng chậm lại và một số quốc gia rơi vào cuộc suy thoái.
Vài năm gần đây, các thị trường mới nổi thường tăng lãi suất theo FED để tránh nội tệ biến động mạnh. Nhưng lần này, không chỉ có FED nâng lãi. Lạm phát lập kỷ lục ở nhiều nơi, khiến một loạt ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế phát triển phải tăng lãi suất.
Đó không phải là điều chúng ta thấy trong vài thập kỷ qua
Bruce Kasman – chuyên gia kinh tế tại JPMorgan Chase cho biết.
Lần cuối cùng nhiều quốc gia lớn đột ngột tăng lãi suất để chống lại lạm phát là vào thập niên 80. Khi đó, eurozone còn chưa tồn tại và thị trường tài chính toàn cầu kém phát triển hơn.
Việc hàng loạt ngân hàng trung ương trên thế giới cùng nâng lãi suất sẽ gây ra nhiều tác động. Thứ nhất, thị trường có nguy cơ rối loạn hơn khi kỷ nguyên lãi suất thấp kết thúc. Các quốc gia và công ty sẽ phải cố gắng điều chỉnh để thích nghi với việc dòng vốn chuyển hướng. Sự thay đổi của dòng vốn sẽ ảnh hưởng đến khả năng các quốc gia và doanh nghiệp bán được trái phiếu, cổ phiếu để huy động vốn.
Các điều kiện tài chính đã thắt chặt do áp lực lạm phát gia tăng trên diện rộng, bất ổn địa chính trị từ cuộc chiến tại Ukraine và sự chậm lại trong tăng trưởng toàn cầu. Giờ đây, vốn đầu tư gián tiếp đang bắt đầu chảy ra khỏi các thị trường mới nổi
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nhận định tuần trước.
Còn với thị trường tài chính, khi lãi suất tăng, giá cổ phiếu và các tài sản khác có thể giảm trong dài hạn. Vì người gửi tiết kiệm có thể nhận được tiền lời cao hơn cho các khoản đầu tư ít rủi ro hơn, như trái phiếu chính phủ.
Trong khi đó, một số quốc gia có thể rơi vào suy thoái kinh tế khi người tiêu dùng và các công ty giảm chi tiêu. Chuyên gia Bruce Kasman ước tính rằng Mỹ và Tây Âu có 40% khả năng suy thoái trong năm tới. Rủi ro đó bắt nguồn cả từ các động thái của ngân hàng trung ương và cuộc chiến ở Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc.
CABO Team tổng hợp
