Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED), ông Jerome Powell hôm thứ Ba đã dưa ra các cảnh báo về một nền kinh tế với lãi suất tăng cao hơn nhiều so với dự đoán.
Theo dữ liệu trích dẫn vào đầu năm, lạm phát đã đảo ngược đà giảm tốc vào cuối năm 2022. Trước tình hình đó, các nhà lãnh đạo ngân hàng trung ương đã tiến hành thắt chặt chính sách tiền tệ như một biện pháp kìm hãm đà tăng trường của nền kinh tế.
“Với những số liệu mạnh mẽ gần đây của nền kinh tế, mức lãi suất cuối cùng có thể sẽ cao hơn so với dự đoán trước đây,” Powell cho biết trong bài phát biểu chuẩn bị cho buổi gặp mặt tuần này tại Capitol Hill. “Nếu việc thắt chặt chính sách tiền tệ được đảm bảo sẽ diễn ra một cách nhanh chóng, chúng tôi sẵn sàng đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất.”
Phát biểu của chủ tịch FED bao gồm 2 hàm ý. Một là lãi suất cuối cùng thực tế có thể cao hơn so với dự kiến đã được các quan chức FED thông báo chính thức trước đây. Và hai là tương lai về một mức lãi suất chỉ tăng 0,25% được xem là khá mong manh nếu như các số liệu về lạm phát tiếp tục không như mong đợi.
Vào thời điểm tháng 12 năm ngoái, các quan chức FED đã chốt mức tăng lãi suất dự kiến là 5,1%. Trong khi đó, theo dữ liệu của CME Group, thị trường hiện đã định giá mức lãi suất cao hơn lên đến 5,5 – 5,75% sau phát biểu của Powell. Tuy nhiên, Powell cũng đồng thời không đề cập đến mức tăng lãi suất cụ thể.
Bài phát biểu của Chủ tịch FED được đưa ra trong bối cảnh thị trường lạc quan khi ngân hàng trung ương có thể chế ngự được lạm phát mà không gây ảnh hưởng đến nền kinh tế chung.
Bên cạnh định giá lãi suất, cổ phiếu và trái phiếu kho bạc cũng đồng thời biến động mạnh sau phát biểu của Powell. Cổ phiếu giảm mạnh trong khi lợi tức trái phiếu kho bạc tăng vọt. Định giá thị trường cũng cho thấy nhiều khả năng lãi suất sẽ tăng 0,5 điểm phần trăm khi Ủy ban Thị trường mở Liên bang họp vào ngày 21-22 tháng 3 sắp tới.
Dữ liệu tháng 1 cho thấy lạm phát được đo bằng giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân – thước đo ưa thích của các nhà hoạch định chính sách – vẫn đang tăng với tốc độ 5,4% hàng năm. Con số này hiện đang ở mức cao hơn nhiều so với mục tiêu dài hạn là 2% của FED, song vẫn thấp hơn mức tháng 12.
Powell cho biết, công cuộc chống lạm phát của FED chưa thể kết thúc, nhất là đối với xu hướng hiện tại của nền kinh tế thị trường. Ông cũng đồng thời lưu ý thêm rằng, một số dữ liệu lạm phát mạnh mẽ trong tháng 1 có thể là sản phẩm của sự ấm lên bất thường.
“Chúng tôi tự tin đã kiểm soát được khá nhiều khía cạnh. Và chính sách thắt chặt nền kinh tế của chúng tôi đến nay vẫn chưa hề tìm ra lỗ hổng. Tuy vậy, FED còn rất nhiều việc phải làm,” Powell nói thêm khi khẳng định con đường phía trước còn khá chông gai.
Vào thứ Ba vừa qua, Powell đã có bài phát biểu trước Ủy ban Ngân hàng, Gia cư và Các vấn đề Đô thị Thượng viện Hoa Kỳ. Sau đó vào thứ Tư, ông sẽ tiếp tục bài diễn văn của mình với Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hoa Kỳ Nhà.
Xuyên suốt buổi gặp mặt, Chủ tịch FED đã phải đối mặt với một số phản đối từ các đảng viên Đảng Dân chủ ở Ủy ban Thượng viện. Với luồng ý kiến trái chiều, họ cho rằng lạm phát xuất phát từ lòng tham của các công ty và việc lạm dụng cắt giảm giá cả, đồng thời nói rằng FED nên xem xét lại mức độ tăng lãi suất. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, D-Mass., một nhà phê bình thường xuyên đối với các phát biểu của Powell, đã cáo buộc rằng các mục tiêu lạm phát của FED sẽ khiến 2 triệu người mất việc làm trong tương lai.
“Chúng tôi đang thực hiện các biện pháp duy nhất có thể để hạn chế lạm phát,” Powell nói. “Liệu những người đang đi làm có khá giả hơn nếu chúng tôi để yên lạm phát ở mức 5,6%?”
Trong năm qua, FED đã có 8 lần tăng lãi suất lên mức hiện tại là khoảng 4,5%-4,75%. Nhìn bề ngoài, đây chỉ là mức lãi suất vay qua đêm nhưng nó đã tác động đến các sản phẩm vay tiêu dùng khác như thế chấp, cho vay mua ô tô và thẻ tín dụng.
Những ngày gần đây, một số quan chức FED như Chủ tịch FED Atlanta – Raphael Bostic dự đoán các đợt tăng lãi suất sẽ sớm kết thúc. Tuy nhiên, những người khác, bao gồm cả Thống đốc Christopher Waller, lại bày tỏ lo ngại về dữ liệu lạm phát gần đây và cho rằng chính sách thắt chặt có thể sẽ được giữ nguyên.
“Việc khôi phục sự ổn định về giá có thể sẽ đòi hỏi chúng tôi duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt trong một thời gian nữa.” Powell cho rằng còn quá sớm để nới lỏng chính sách tiền tệ. “Chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì chính sách này cho đến khi lạm phát được chế ngự thành công.”
Powell lưu ý việc cải thiện lạm phát đã có dấu hiệu tích cực ở các lĩnh vực như nhà ở. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng “có rất ít dấu hiệu lạm phát sẽ giảm” khi đề cập đến chi tiêu cho hạng mục dịch vụ quan trọng không bao gồm nhà ở, thực phẩm và năng lượng.
Thị trường đã kỳ vọng FED sẽ tăng lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp vào cuối tháng này. Thế nhưng, khi xem qua bài phát biểu của Powell, các thị trường đã định giá 69% xác suất FED tăng 50 điểm cơ bản, theo dữ liệu của CME Group.
Powell cũng nhắc lại rằng, các quyết định về lãi suất sẽ khác nhau “theo từng cuộc họp” và sẽ thay đổi phụ thuộc vào dữ liệu cũng như tác động đối với lạm phát và hoạt động kinh tế, thay vì theo một lộ trình định sẵn.
CABO Team tổng hợp
