Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi Việt Nam cùng nhau phản đối “bắt nạt đơn phương” để duy trì sự ổn định của thương mại tự do và chuỗi cung ứng toàn cầu, khi Bắc Kinh đặt mục tiêu tăng cường quan hệ ở Đông Nam Á trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của nhà lãnh đạo này trong năm nay.
Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã đưa tin hôm thứ Hai rằng Tập Cận Bình kêu gọi hai nước hợp tác để thúc đẩy toàn cầu hóa kinh tế cởi mở hơn, bao trùm hơn và cân bằng hơn. Tân Hoa Xã đã trích dẫn phát biểu của Tập Cận Bình trong cuộc họp với lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, bao gồm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Tân Hoa Xã trích lời Tập Cận Bình rằng “Thị trường cực lớn của Trung Quốc luôn rộng mở với Việt Nam”, đồng thời cho biết thêm rằng ông cũng kêu gọi hai nước tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm tăng cường kết nối.
Hai nước đã ký tổng cộng 45 thỏa thuận bao gồm các lĩnh vực như kết nối, AI, kiểm tra hải quan, thương mại nông nghiệp, văn hóa và thể thao, sinh kế, phát triển nguồn nhân lực và truyền thông, Tân Hoa Xã cho biết. Các nhà lãnh đạo hai nước cũng đã nhất trí thành lập một ủy ban phát triển đường sắt giữa hai quốc gia nhằm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực này.
Việt Nam đang tìm cách tăng cường hợp tác với Trung Quốc về an ninh, vận tải và đảm bảo các khoản vay ưu đãi cũng như chuyển giao công nghệ từ Trung Quốc, VTV cho biết. Hà Nội cũng kỳ vọng thương mại cân bằng hơn với nước láng giềng.
Tập Cận Bình đến Việt Nam vài ngày sau khi Donald Trump tăng thuế đối với Trung Quốc nhưng đã tạm dừng trong 90 ngày đối với tất cả các nước khác — bao gồm cả Việt Nam, quốc gia đang đàm phán về mức thuế 46% của mình.
Chuyến công du khu vực cũng sẽ chứng kiến ông đến thăm Malaysia và Campuchia, nêu bật vị thế khó khăn mà các quốc gia Đông Nam Á phải đối mặt. Chúng đã trở thành tuyến đường chính để hàng xuất khẩu của Trung Quốc đến Hoa Kỳ kể từ khi Trump tăng thuế đối với Bắc Kinh trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Trước chuyến đi, Tập Cận Bình đã cảnh báo rằng “không có bên nào chiến thắng trong chiến tranh thương mại hoặc chiến tranh thuế quan, và chủ nghĩa bảo hộ sẽ chẳng đi đến đâu”, trong một bài viết trên báo Nhân Dân, một ấn phẩm của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Kể từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đầu tiên, Việt Nam đã nổi lên như một bên hưởng lợi lớn, khi các nhà sản xuất chuyển hoạt động sang biên giới phía nam để tránh thuế quan do Hoa Kỳ áp đặt. Đầu tư từ Trung Quốc đã đổ vào các khu công nghiệp phía bắc Việt Nam, nơi các công ty bao gồm Foxconn và Luxshare Precision Industry Co. có các nhà máy lớn sản xuất linh kiện cho các thương hiệu như Apple.
Nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào các bộ phận và nguyên liệu thô của Trung Quốc, và hai bên đang nỗ lực phát triển cơ sở hạ tầng để kết nối chặt chẽ hơn. Trung Quốc là đối tác thương mại song phương lớn nhất của Việt Nam, với tổng giá trị thương mại lên tới hơn 205 tỷ đô vào năm ngoái và là thị trường chính cho các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam từ trái cây đến hải sản, hạt điều và cà phê.
Chính phủ Việt Nam đã cam kết đẩy nhanh tiến độ của ba dự án đường sắt kết nối hai nước. Trong đó bao gồm tuyến đường sắt xuyên biên giới trị giá 8,4 tỷ đô la sẽ nối thành phố biên giới phía bắc Lào Cai với Hà Nội và thành phố cảng Hải Phòng.
Vào Chủ Nhật, chính phủ Việt Nam đã có động thái cho phép nhập khẩu nhiều loại máy bay hơn, điều này có thể mở đường cho một thỏa thuận với Commercial Aircraft Corp of China Ltd., hay còn gọi là Comac.
Theo một bài đăng trên trang web của chính phủ, ông Chính, thủ tướng Việt Nam, cho biết hợp tác hàng không giữa Comac và các đối tác Việt Nam đã tạo ra “những kết quả ngày càng tích cực” sau cuộc gặp với chủ tịch công ty vào thứ Hai.
Ngoài việc cho thuê máy bay, Comac nên “làm việc với các đối tác Việt Nam để đầu tư vào các trung tâm bảo dưỡng và sửa chữa máy bay tại Việt Nam”, ông Chính cho biết.
