Cuối năm 2022, do nhiều khó khăn trong tình hình vĩ mô, nhiều người cho rằng nền kinh tế Mỹ gần như chắc chắn sẽ rơi vào một cuộc suy thoái. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, mọi thứ lại diễn biến theo chiều hướng hoàn toàn ngược lại. Do các chính sách khôn khéo, các cơ quan liên bang đã dìu dắt nước Mỹ đang trên bờ vực suy thoái ra khỏi vùng nguy hiểm. Thị trường lao động nhộn nhịp, nhu cầu tiêu dùng được duy trì và lạm phát đang được kiềm chế. Mỹ đang hướng tới việc “hạ cánh mềm”, một viễn cảnh mà cách đây 1 năm, nhiều người từng cho là điều bất khả thi.
Justin Wolfers – Giáo sư Đại học Michigan nhận định nền kinh tế không chỉ “né nhẹ” được suy thoái, mà còn vượt qua được các tác động tiêu cực của xung đột Nga – Ukraine, cú sốc giá dầu, bất đồng của các chính trị gia và hàng loạt vấn đề khác.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hồi tháng 10/2023 dự báo Mỹ có thể tăng trưởng 1,5% năm 2024. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng ước tính tương tự. Tốc độ này cao gấp đôi Anh và bỏ xa eurozone.
Hiện kinh tế Mỹ vẫn phải đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức, từ xung đột tại Trung Đông, cuộc bầu cử Tổng thống sắp diễn ra, đến việc giá nhà đất tăng cao nhanh chóng. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định có nhiều lý do để lạc quan vào tình hình kinh tế Mỹ trong năm 2024.
Lạm phát hạ nhiệt
Lạm phát Mỹ đạt đỉnh 40 năm vào tháng 6/2022. Khi đó, rất ít người cho rằng giá cả có thể hạ nhiệt nhanh chóng. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ tháng 11/2023 chỉ tăng 3,1%, giảm mạnh so với 9,1% hồi giữa năm 2022.
Trong tháng 11, chỉ số giá chi tiêu cá nhân (PCE) – thước đo lạm phát ưa thích của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) cũng lần đầu giảm điểm kể từ giữa năm 2020. Cả giá thực phẩm và năng lượng tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đều đồng loạt hạ nhiệt.
Các chỉ số về lạm phát giảm sẽ giúp thu nhập khả dụng của các hộ gia đình tăng lên, củng cố tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế. Số liệu này đang tiến sát mục tiêu 2% của FED và được dự báo chạm mốc này cuối năm sau.
Khi lạm phát có dấu hiệu giảm tốc, FED cũng linh hoạt hoãn nâng lãi suất để tránh các tác động đến nền kinh tế. Trong cuộc họp chính sách gần nhất, quan chức FED dự báo sẽ có ít nhất 3 lần giảm lãi suất trong năm tới.
Dù vậy, theo công cụ theo dõi lãi suất CME FedWatch, thị trường hiện cho rằng xác suất Fed giảm lãi ngay trong tháng 3/2024 là 89%. Tổng mức giảm có thể rơi vào khoảng 158 điểm cơ bản (1,58%).
Chứng khoán sôi động
Lạm phát hạ nhiệt, nỗi lo suy thoái dần bị đánh tan, cùng kỳ vọng FED giảm lãi đã kéo chứng khoán Mỹ bứt tốc chỉ trong 2 tháng cuối năm. Chỉ số S&P 500 tăng 9 tuần liên tiếp – chuỗi tăng dài nhất kể từ năm 2004. Nasdaq Composite cũng tăng 43%.
Không phải lúc nào thị trường chứng khoán cũng phản ánh đúng tính hình của nền kinh tế thực. Tuy nhiên, trong trường hợp này, Wall Street đã cho thấy sự lạc quan của các nhà đầu tư vào kinh tế Mỹ, đặc biệt là vấn đề lạm phát và khả năng hạ cánh mềm. Hai điểm này đều có lợi cho cả người dân lẫn phố Wall.
Thị trường việc làm vững chắc
Bất chấp FED nâng lãi mạnh tay, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ hiện vẫn ở mức thấp nhất 50 năm ở 3,7%. Đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu hiện thấp kỷ lục tại 218.000. Đây là dấu hiệu nhiều doanh nghiệp lưỡng lự cho người lao động nghỉ việc.
Nếu xu hướng này tiếp tục, tiêu dùng sẽ được hỗ trợ đắc lực, hiện đây là trụ cột chính cho sự hồi phục của kinh tế Mỹ.
“Miễn là tỷ lệ thất nghiệp còn ở mức thấp kỷ lục, nền kinh tế vẫn sẽ ổn”, Mark Zandi – chuyên gia kinh tế tại Moody’s Analytics nhận định.
Thu nhập tăng là trụ cột lớn nhất của kinh tế Mỹ
Hậu Covid-19, giá cả tăng nhanh hơn thu nhập, khiến thu nhập thực của người Mỹ co lại. Tuy nhiên, xu hướng này gần đây đã thay đổi.
Reuters trích số liệu chính thức cho thấy lương giờ tại Mỹ tháng 11 tăng 4% so với năm trước đó. Tốc độ này giảm nhẹ, nhưng vẫn trên mức 3% (lạm phát Mỹ hiện đang nằm trong khoảng 3,1%), mức tăng này được coi là phù hợp với mục tiêu lạm phát 2%. Giới quan sát kỳ vọng theo thời gian, khi lạm phát dần đi xuống, thu nhập thực của người dân sẽ càng được cải thiện.
Trong bài phát biểu tại Cao đẳng Spelman đầu tháng trước, Chủ tịch FED Jerome Powell nhận định khoản tiết kiệm từ trong đại dịch của người dân có thể sắp hết, nhưng lương tăng sẽ vẫn hỗ trợ tiêu dùng.
Miễn là tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp, và lương giờ tăng nhanh hơn lạm phát, không có lý do gì hoạt động tiêu dùng lại không tăng
Chủ tịch FED nhận định.
CABO Team tổng hợp
